2003 Hnu Lama Ka Mizo Article Hmasa Ber

Treasury a ka thawh ve thin lai chuan thla tawp leh a dawt thla tir, Bill siam leh remfel chhung, hian mahni hming hi kan han hre chiang ber, ka ti thin. Hmanlai Champhai phel hma (tuna Khawzawl leh Saitual thenkhat an in lak hran hma) kha kan bial a ni pawp mai a, office a tlem vak bik lo bawk ani. Hming hi kan sign nawn ngat ngat mai a. Mahni hming, ni, thla leh kum hi thla tin kan by-heart ngawih ngawih mai ani. Mary Mount kan kal laia imposition min pek te pawh a ang deuh.

MCS ka nih hnu chuan mahni hming hne hlawi khawpa sign chu LAD a hna thawh tur a awmin ka tawng ve leh thung. VC 100 teh meuh nei tan chuan a awm ve reng. Aizawl DLAO in Ngopa tlangdunga Saitual VC 13 min laksak hma phei chuan 113 kan nei thin kha ani a. Phek hmasa ber leh a tawp chu a in ang fu, mahse a laihawl vel hi chu a chang leh keu kan, a chang leh kawisawi fe fe hi chu a tam ve thin. Paper stack hi staff tu emaw in a keu chhuah leh vek a ngai ngei ngei. Naupang homework ti tha duh lo ang deuh hian sign hmaih palh lai hi min keu chhuah sak a, kan in sign tir leh nge nge thin. Hriat chhuah mai loh phei chuan AERO anga ka Hearing na ah emaw, ka magistrate duty na ah emaw, khaw pawna bawkte va khawh ang deuh thawa thlaler SDC room ah emaw Scooter in min rawn zawng kual leh ngat ngat zel. A va buaithlak!

Ka'n sawi chiam nachhan chu kut ziak hi ka lo harsat tawh khawp a. Laptop ka neih hma chuan Diary bu ka nei thin a. Nitin deuh thaw ka ziak ngat ngat a, register bu 3 hi thawnthu tawi leh poetry ka ziak khat tawh bawk a. Ka poem 1 hi ka u in a lo ru a, Selesih Vety College ah competition atan a lo submit a, lawmman te a dawn phah bawk a. Tun thleng hian ka u hian a lawmman dawn hi min la share lo. Amahin a ei zo vek aniang. Mahse engemaw lai khan ka kutziak thlapa register mawi deuh deuh ka neih te hi ka ti bo a, ka ui tawp thei lo.

Laptop ka neih hnu erawh chuan typing hi nuam ka lo ti khawp a, kut hian engmah hi ka ziak peih ta lo. Ka hawrawp pawh a chhe sawt ngang mai. Manganthlak!

Dictation lah hi ka thiam pek lo a. Office ah Hriattirna emaw Lehkha emaw kan han draft dawn a, ka kut hian ka ká aiin ka rilru a hre zawk ni chek tur ania, boruakah ka phuah thiam mang der lo. DC Champhai ah chuan an hre fu ang a, draft hi ka type pawp a, staff ten an lo chul mam mawi leh mai thin. Mizo a lehkha ziah te hi a lo har angreng a. Formal lehkha phei chu tawngkam hian daih loh chin a lo nei a, a daih dan te hi a chang chuan a lo kual kawi nasa a, saptawng a tawi te a ziah theih te hi term thenkhat sawi fiah pahin thui fe fe kan kual leh hrep zel. Dr Naveen Aggarwal kan DC a nih thin laiin tum khat chu ka tawng let rawh aw, a tia. Science & Technology lam sawi a tum a, photosynthesis tih atang khan sir, chutiang word kan tawngah a awm lo, kan ti kha ania. A thusawi tu aiin a tawng lettu kan tawng hnem zawk ve ziah. A harsa ani.

2003 ah ICSE Board ah Class X ka exam a. An la ti reng em ka hre lo a, Mizo subject kha ICSE ah chuan Lushai tih kha a ni thin a. Ka exam tum pawh chuan Hindi aiah Lushai paper ka la a. Zirtirtu pawh ka nei chuang lo, mahse Pipu Lenlai tih leh Mizo Grammar bu leh Mizo Thu Leh Hla tih kha kan zirlaibu te an ni a. Mahni in kan zir ve pawp mai a. Grammar kan exam ni hian tuna ka ziak ang tho, Mizo leh English pawlh mawlh mawlh hian article ka ziak a. Kan invigilator sap leh vai thlahpawlh, pa te tak te, harhvang zet hian a rukin, “I English word hman ho kha Lushai in thlak vek thei la chu mark i hmu hnem ngawt ang” min rawn ti a. A ni dawn tak e, ka ti a. Ka han thlak tak tak mai chu ka paper ah khan “phone” tih pawh a awm lo, “biakhlatna” ni deuh tawp mai ani. Result a lo chhuah pawhin Lushai paper ah mark 100 ah 92 ka hmu; thiam ka in ti vet vet hle. Ka nui bawk. Mark 2 chauhin kum 2 ngawt class X syllabus min zir puitu zirtirtu 2 ka neihna English aiin ka hmu tlem. Ka intithei hle ani.

Ti em em kha chuan Mizo article ziah leh chu ka tum tawh lo thung. Awmzia awm vakin ka hre lo. A kawi un mai mai a, ziaktu tan luhaithlak, chhiartu tan ninawm bawk. Kan hriatthiam tlan thumal te hi chu Mizo ah hian seng lut chak zawk ila kan felfai zawk hian ka ring. Tawng Hman Uar leh Tawng Hman Dik hi fundamentalist firfiak ho zia ang deuha zawhte thingkung lawn pawh thlak tum an sawi anga treat chi ni pawhin ka hre lo. Mizo Tawng hi a dam reng a, a vul zel tur anih chuan a than chhoh a, a inthlak danglam ve reng a ngai ani. Mihring pawh kan puitlin ve zel a ngai tho. Tui meuh pawh luanna a neih loh chuan a thiin a uih thin.

Nge maw, rawng tih pawh hi Bengali tawng a ni lo maw? Thumal tam tak hi chu kan seng lut a, thil thar a ni lo. Istiri, iskut, tel, bucket, saucer, rose, biscuit (biskut)... A thumal kan neih miau loh chu hawh mai tur. Tumahin an ui chuang lo. Hinglish an tih ang deuh hian Minglish (Mizo-English hybrid) hi thangtharte chuan kan hmang vek tawh tho anih hi. Ni lo’m ni?